Chu Hi sinh ngày 19 tháng 9 (âm lịch) năm Kiếm Viêm thứ 4 (1130) triều Tống Cao Tông. Ông là người gốc Vụ Nguyên, tỉnh Giang Tây, nhưng sinh ra tại Trịnh Thị thảo đường (鄭氏草堂) ở huyện Vưu Khê (nay là thành phố Tam Minh, tỉnh Phúc Kiến). Ông là học trò bốn đời của Trình Di, và học trò của Chu Đôn Di.

Từ thuở nhỏ, ông đã được tiếp thu nền giáo dục của nhà Nho. Khoảng 5 tuổi, Chu Hi đã đọc sách, tụng Hiếu Kinh[1], đến năm 18 tuổi thì đậu Hương cống thuộc Kiến Châu. Năm Thiệu Hưng thứ 18 (1148), đậu Tiến sĩ, khi ấy 19 tuổi. Năm thứ 21 (1151), Chu Hi được triều đình sai đến huyện Đổng An làm chức Chủ bạ, lãnh trách nhiệm thu thuế và coi cả việc giáo dục trong huyện.

Ông làm quan tới chức Bảo Văn các Đãi chế (寶文閣待制), sau lãnh Thị giảng Học sĩ (侍講學士) cho Tống Ninh Tông. Trong suốt 48 năm làm quan, ông nhận làm quan địa phương được 27 năm, đến triều đình nhậm Thị giảng được 40 ngày, dành phần lớn thời gian cho việc học tập và trí thuật. Ông được thụ phong tước hiệu Vụ Nguyên Khai Quốc nam (婺源開國男), thực ấp 300 hộ, kiêm Tu soạn của Bí các.